Stofoverschot

Bijna een eeuw lang nam café Muller een belangrijke plaats in bij de bevolking van het Twentse Glanerbrug. Al die tijd was het in handen van de familie Muller. Het café ging steeds over van vader op zoon. Hetzelfde kan worden gezegd van de bezoekers van het café. Generaties lang kwam men er om iets te vieren, om verdriet weg te drinken of gewoon voor een kop koffie en een praatje. Ook speelde café Muller een belangrijke rol in het verenigingsleven van Glanerbrug. De toneelvereniging hield er haar voorstellingen en revues. En op zondag, na de kerk dan wel de voetbalwedstrijd, stond het er blauw van de sigarenrook. Maar aan alles komt een eind. Café Muller hield op te bestaan en het gebouw moest worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.

Op zich is dit niets bijzonders. Eenzelfde lot is zoveel gebouwen beschoren die niet meer aan de moderne eisen voldoen. De ene dag staat zo’n gebouw er nog, met dichtgetimmerde ramen en deuren. Een dag later is er niets meer van over dan een lege vlakte. Meestal niet lang daarna verrijst er nieuwbouw, klaar voor de nieuwe tijd. Hoelang zal het duren voordat ook dit niet meer voldoet en met even weinig scrupules wordt afgebroken?

Bij café Muller ging het anders. Kunstenares Ida van der Lee doorbrak deze gebruikelijke gang van zaken en begeleidde de afbraak van café Muller vanuit een artistieke invalshoek. Dit project, dat de titel ‘Stofoverschot’ kreeg, ging in oktober 2000 van start en vond zijn afronding en hoogtepunt op 19 november van dat jaar. Gedurende deze periode maakte het café een reis terug in de tijd, terug naar het kale casco.
Ida van der Lee ging als een archeoloog te werk en legde laag voor laag de geschiedenis van café Muller bloot. Zowel de familie Muller als de bewoners van Glanerbrug speelden bij dit proces een belangrijke rol. Zij hebben het café en de achterliggende danszaal tot op het bot kaal gestript. Een voor een kwamen de onderlagen te voorschijn en brachten herinneringen en verhalen spontaan naar boven. De werkzaamheden en alles wat aan het licht werd gebracht werd gefilmd en gefotografeerd. Deze artistieke reconstructie bewees de laatste eer aan het gebouw dat een eeuw lang een zo belangrijke plaats innam in het collectieve geheugen van de bevolking van Glanerbrug. De performance, waarmee het project werd afgesloten, hield het midden tussen een boerenbruiloft en een sloopactie. Het vormde het luidruchtige hoogtepunt van het afbraakproces. Café Muller bestaat niet meer, maar het afscheid is waardig geweest.

Tine Zevenhuizen

+ uitnodiging
+ persbericht
+ uitnodiging lezing
+ persbericht lezing