Archief
JOS
KRUIT
Solotentoonstelling
Jaren geleden waren het paardenbenen die het werk van Jos Kruit domineerden, nu exposeert zij in de Kunstvereniging Diepenheim schalen, gemaakt van dun polyester. Heel anders, maar met dezelfde helderheid en transparantie.
Een bestaan als kunstenaar was voor Jos Kruit geen voor de hand liggende keuze. Zij volgde een opleiding in de tuinbouw, werkte in het tuincentrum en de boomkwekerij van haar haar vader en volgde de vakopleiding bloemschikken en meesterbinder. Zij trouwde met een boer en woonde op een boerderij in Noord-Holland, in Middenmeer. Zij kreeg twee kinderen en runde bovendien twee bloemenwinkels. Toen dit alles haar te veel werd, deed ze beide winkels van de hand en volgde ter compensatie, zoals zij zelf zei, de avondopleiding aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Na de academie bleek de regelmaat van het boerenleven moeilijk met kunst te combineren. De definitieve keuze voor het kunstenaarsbestaan zorgde voor een radicale ommezwaai in het leven van de kunstenares. Toch komen elementen uit haar ‘vorige leven’ terug in haar beelden. In haar werk manifesteren zich de ruimte en de heldere systematiek die zij in het weidse polderlandschap in Noord-Holland om zich heen moet hebben ervaren.
In eerder werk van Jos Kruit, uit het begin van de jaren negentig, vormen paardenbenen een belangrijk element. In 1994 kreeg zij de prestigieuze Sandbergprijs voor een werk dat zij zelf geen titel gaf, maar dat al spoedig bekend stond als de ‘paardenkathedraal’. Het werk bestaat uit een opengewerkte koepel waarvan de ribben gevormd worden door twaalf paardenbenen, drie maal zo lang als normaal. De benen zijn gemaakt van polyurethaan en overtrokken met de warm-bruine huid van een paard. Een vlechtwerk van stalen buizen verbindt de paardenbenen met elkaar en vormt het ‘dak’ van de koepel.
De buitenste benen in het beeld zijn gebogen, de benen aan de binnenzijde zijn gestrekt. Het gestrekte been staat op de hoef van het gebogen been. De lijnen van het beeld vormen een gesloten circuit waardoor het open beeld een in zichzelf gekeerd karakter krijgt.
Op de tentoonstelling in de Kunstvereniging Diepenheim is recent werk van Jos Kruit te zien. Er worden onder meer schalen geëxposeerd, gemaakt van vliesdunne polyester platen met glasvezels. Een ‘deksel’ van hetzelfde dunne materiaal suggereert vloeistof. Net als het water in sloten en rivieren lijken ook deze schalen bij een veranderende lichtval een andere kleur te krijgen. Zo is een van de schalen bij daglicht blauw/grijs van kleur, maar met invallen van de schemering krijgt het materiaal een welhaast gouden gloed. Dunne koperen waterleidingbuis geeft de schalen vorm. Haal de buis weg en het beeld zakt ineen.
In de werken van Jos Kruit is er, net als bij de schalen, veelal sprake van een enkel element dat de constructie bijeenhoudt. Zo ook bij het beeld dat bestaat uit een hoge spiraal van twee, niet helemaal evenwijdig geplaatste, stalen buizen. De beide delen van de spiraal worden bijeengehouden door de zitting van een stoeltje, zoals we allemaal kennen van de lagere school. Tussen de stoelzitting en de stalen buizen zijn vier eveneens spiraalvormige veren bevestigd. Voor wie bekend is met het vroegere werk van de kunstenares doet de vergelijking met een sulky zich voor; een licht, door paarden getrokken rijtuig.
In een interview in Vrij Nederland uit 1994 zei Jos Kruit: ‘Mijn uitgangspunt voor een beeld moet een systeem zijn, een logische constructie die altijd direct te herkennen is. Ik heb een hekel aan grote gesloten vlakken.
Je moet door- en om een beeld heen kunnen kijken.
Er moet steeds iets gebeuren en het licht moet overal door kunnen schijnen. Die openheid is belangrijk’. Deze uitspraak geldt voor haar werk uit het begin van de jaren negentig, maar evenzo voor het nieuwe werk dat nu te zien is in de Kunstvereniging Diepenheim.
Tine Zevenhuizen
Opening tentoonstelling Jos Kruit
De tentoonstelling van Jos Kruit in de Kunstvereniging Diepenheim werd op zaterdag 23 december geopend. Architect Gunnar Daan verzorgde de inleiding, waarna de bezoekers de tentoonstelling konden bekijken. Zoals altijd konden de gasten ook bij deze opening aanschuiven aan de lange tafels van de Kunstvereniging. De maaltijd bestond dit maal uit verse slibtongetjes, die door Jos Kruit werden meegebracht uit haar woonplaats Den Oever, met daarbij een stamppot van wortelen en prei. Tussen de gangen door werd de opbrengst van de loterij ten bate van het Noodfonds Kunstenaars Enschede uitgereikt aan twee van haar vertegenwoordigers. De loterij die werd gehouden op het Jubileumfeest van de Kunstvereniging op 2 september 2000 had een bedrag van F 3200,00 gulden opgebracht.
Bijzondere gasten aan de tafel waren de leden van het college van burgemeester en wethouders van Diepenheim. De gemeente Diepenheim is inmiddels opgeheven en met ingang van 1 januari van dit jaar opgegaan in de nieuwe gemeente Hof van Twente. Het gemeentebestuur van Diepenheim was om die reden uitgenodigd om deel te nemen aan wat al gekscherend ‘het laatste avondmaal’ werd genoemd. Gezeten aan lange tafels genoten zij en de andere gasten van de heerlijke maaltijd. Het was een zeer geslaagde opening.
Lezing Jos Kruit
Op zondag 21 februari hield Jos Kruit in de Kunstvereniging Diepenheim een lezing over haar eigen werk. Aan de hand van dia’s vertelde zij over de ontwikkeling in haar oeuvre en hoe zij tot haar werken kwam. Jos Kruit volgde een opleiding tot meesterbinder en runde onder meer twee bloemenwinkels. Pas op latere leeftijd bezocht zij de Kunstacademie en koos zij definitief voor de beeldende kunst. Zij vertelde hoe zij soms als een uitvinder te werk ging om haar beelden de vorm en het aanzien te geven dat zij wilde hebben. De werken van Jos Kruit bestaan vaak uit polyester. Lange tijd is zij ziek geweest als gevolg dit giftige materiaal en was zij niet in staat om te werken. De prachtige, recente werken, die in de Kunstvereniging te zien zijn geweest, bewijzen dat zij weer helemaal terug is.